Νερό: όσα πρέπει να ξέρεις για την "πηγή της ζωής"

"Καλύτερο νερό, καλύτερες δουλειές", είναι το σύνθημα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας για το Νερό (World Water Day), η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Μαρτίου, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το κοινό για τη σημασία του φρέσκου, πόσιμου νερού και να προωθηθεί η ανάγκη για βιώσιμη διαχείριση των πηγών του σε όλο τον κόσμο.

Πρόσφατη ολλανδική έρευνα, αναφέρει ότι σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας αντιμετωπίζουν σχεδόν τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού ή περίπου 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι, για τουλάχιστον έναν μήνα κάθε χρόνο, ενώ γύρω στα 1,8 δισεκατομμύρια άτομα δεν έχουν αρκετό νερό, για τουλάχιστον το μισό έτος. 
Η ίδια έρευνα επισημαίνει τους κινδύνους της υπερκατανάλωσης, αναφέροντας ότι περίπου 500 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε περιοχές, όπου η κατανάλωση νερού είναι διπλάσια από την αναπλήρωση του πόσιμου νερού μέσω των βροχών. 

Πού κάνει καλό το νερό;

Το νερό δεν έχει χαρακτηριστεί άδικα "πηγή ζωής". Χωρίς αυτό δεν μπορούμε να ζήσουμε. Δεν είναι τυχαίο ότι το 70% του σώματός μας αποτελείται από νερό. Είναι βασικό συστατικό όλων των ιστών του σώματος και βοηθάει στη μεταφορά των θρεπτικών συστατικών . Επιπλέον είναι χρήσιμο στο μεταβολισμό, βοηθάει στην πέψη και την καλή κυκλοφορία του αίματος, ενώ συμβάλλει στην απομάκρυνση των τοξινών από τον οργανισμό. Ακόμη είναι απαραίτητο για την υγεία του δέρματος.
Πώς θα καταλάβετε αν έχετε πάθει αφυδάτωση
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις από τις οποίες μπορείτε να αντιληφθείτε αν ο οργανισμός έχει πάθει αφυδάτωση, ώστε να λάβετε έγκαιρα τα μέτρα σας.

• Είναι πιθανό να νιώθετε στεγνό το στόμα σας ή και τα μάτια σας.
• Συνήθως όταν είμαστε αφυδατωμένοι δεν πηγαίνουμε συχνά στην τουαλέτα και όταν πάμε έχουμε μικρή παραγωγή ούρων.
• Ίσως συνοδεύεται από υπόταση και ταχυπαλμία.

Για να αντιληφθείτε αν έχετε αφυδάτωση πιάστε μια πτυχή από το δέρμα σας π.χ. στο χέρι σας και προσπαθήστε να την τεντώσετε. Αν μόλις αφήσετε το δέρμα σας δεν επανέλθει στη θέση του αμέσως και διακρίνετε την πτυχή για κάποια δευτερόλεπτα, τότε μάλλον έχετε αφυδατωθεί.

Όταν μας λείπει...

Υποφέρει το δέρμα μας: Η ποιότητα και η εμφάνιση της επιδερμίδας μας σχετίζεται με την περιεκτικότητά της σε νερό και λιπίδια. Το ξηρό κλίμα του καλοκαιριού, ο ήλιος και η ζέστη προκαλούν αυξημένη απώλεια νερού από το δέρμα και αυτή με τη σειρά της, απώλεια των φυσιολογικών παραγόντων ενυδάτωσης και τελικά, αφυδάτωση της επιδερμίδας.

Αισθανόμαστε κουρασμένοι: Λόγω της αφυδάτωσης, χάνεται και ένα μεγάλο μέρος των ηλεκτρολυτών που χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργεί σωστά. Το αποτέλεσμα είναι να νιώθουμε ατονία και κούραση. Για να μη χάσετε λοιπόν την ενέργειά σας, φροντίστε να πίνετε το νερό που χρειάζεστε μέσα στην ημέρα (περίπου 8 ποτήρια).
Πώς θα αποφύγουμε την αφυδάτωση
Για να αποφύγετε το ενδεχόμενο της αφυδάτωσης φροντίστε για την καθημερινή ενυδάτωση του οργανισμού σας, ιδιαίτερα όταν έχει πολλή ζέστη. Τρώτε άφθονα φρούτα και λαχανικά και πίνετε λίγο νερό προληπτικά, προτού διψάσετε. Άλλωστε ένα ποτήρι νερό δεν πρόκειται να σας κάνει ζημιά. Μπορείτε ακόμη να ενυδατώνετε τον οργανισμό σας με φυσικούς χυμούς, φρούτα και λαχανικά. Φροντίστε να τρώτε σαλάτα με το φαγητό σας και να αποφεύγετε τους πολλούς καφέδες, το αλκοόλ και το τσάι, γιατί υπάρχει κίνδυνος να επιφέρουν ελαφρά αφυδάτωση του οργανισμού μέσω της διούρησης που προκαλούν.

Πότε το χρειαζόμαστε περισσότερο;

Όταν γυμναζόμαστε: Όταν κάνουμε γυμναστική χάνουμε μεγάλες ποσότητες υγρών, λόγω της αυξημένης εφίδρωσης και υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος αφυδάτωσης, ιδιαίτερα αν κάνει και ζέστη. Θα πρέπει ωστόσο να ξεδιψάσετε σταδιακά και με προσοχή. Κατά τη διάρκεια της άσκησης και αμέσως μετά, δεν θα πρέπει να πιείτε απότομα μεγάλες ποσότητες νερού. Μόλις επανέλθετε σε φυσιολογικούς ρυθμούς, μπορείτε να αναπληρώσετε τις απώλειες του οργανισμού σας. Προσπαθήστε βέβαια να αποφεύγετε την άθληση και τις δραστηριότητες σε υψηλές θερμοκρασίες ή τις ώρες που υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια. Μετά τη γυμναστική ή έπειτα από έντονη σωματική προσπάθεια, πρέπει να αναπληρώνετε τα υγρά που χάθηκαν κατά την εφίδρωση πίνοντας νερό.

Το καλοκαίρι: Οι απώλειες των υγρών μέσω του ιδρώτα είναι αυξημένες όταν υπάρχει ζέστη ακόμη και αν δεν κάνετε κάποια κουραστική εργασία και απλά κάθεστε. Η έντονη ηλιοφάνεια και η αυξημένη θερμοκρασία έχουν ως αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να αποβάλλει υγρά μέσω του ιδρώτα, ώστε να διατηρήσει τη φυσιολογική θερμοκρασία του. Το καλοκαίρι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος, αν δεν πίνουμε αρκετό νερό, να διαταραχθεί η ισορροπία των υγρών στον οργανισμό μας και να χάσουμε κατά την εφίδρωση και πολύτιμες ουσίες, όπως είναι το κάλιο, το νάτριο κ.α.
Στη δίαιτα: Το νερό είναι χρήσιμο αν ακολουθούμε κάποια δίαιτα αδυνατίσματος, γιατί διευκολύνει την απομάκρυνση των άχρηστων ουσιών από τον οργανισμό μας και συμβάλλει στην επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού, που μπορεί να διαταραχθεί σε περιόδους δίαιτας εξαιτίας της έλλειψης ορισμένων τροφών. Επιπλέον, το νερό προκαλεί αίσθημα κορεσμού περιορίζοντας κάπως το αίσθημα της πείνας.
Σε ορισμένες παθήσεις: Στην περίπτωση που υποφέρετε από κάποια κυστίτιδα, πέτρες στα νεφρά ή δυσκοιλιότητα, το νερό μπορεί να σας βοηθήσει να τις αντιμετωπίσετε. Δείτε αναλυτικά όλες τις περιπτώσεις στην παράγραφο που ακολουθεί. Ακόμη, αν έχουμε διάρροια ή πυρετό πρέπει να προσέχουμε ώστε να μην πάθουμε αφυδάτωση γιατί και σε αυτές τις περιπτώσεις ο οργανισμός μας χάνει αρκετά υγρά.

Παθήσεις που καταπολεμά το νερό

Το νερό θεωρείται ελιξίριο και αποτελεί έναν πολύτιμο σύμμαχο στην καταπολέμηση πολλών παθήσεων όπως...

• Κυστίτιδα: Το νερό βοηθάει στον καθαρισμό της κύστης και του ουροποιητικού συστήματος καθώς και στην απομάκρυνση των μικροβίων από την περιοχή. Για τον λόγο αυτό, καλό είναι να πίνετε άφθονο νερό στην περίπτωση που έχετε υποστεί κάποια κυστίτιδα, αλλά και προληπτικά, ώστε να ξεπλένεται η κύστη από τα μικρόβια.
• Πέτρες στα νεφρά: Η λήψη άφθονου νερού (περίπου 8 ή και παραπάνω ποτήρια) στην περίπτωση που έχουμε νεφρολιθίαση, μπορεί να βοηθήσει στη διάλυση και απομάκρυνση τους μέσω των ούρων ή να προλάβει το σχηματισμό νέων λίθων στα νεφρά .
• Δυσκοιλιότητα: Εκτός από τις φυτικές ίνες και το νερό μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση ή και την πρόληψη της δυσκοιλιότητας, αφού συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου.
• Κυτταρίτιδα: Η αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας καλό είναι να συνδυάζεται με τη λήψη άφθονου νερού, αφού το νερό περιορίζει την κατακράτηση υγρών από τους ιστούς, η οποία συμβάλλει στη δημιουργία της.

Μην το πιείτε, φάτε το!
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά 70% από νερό. Για να διατηρούνται τα επίπεδά του, στον οργανισμό, στα επιθυμητά νούμερα, δεν αρκεί η κατευθείαν κατανάλωσή του. Ευτυχώς, η φύση προνόησε και για αυτό. Οι παρακάτω τροφές είναι πλούσιες σε περιεκτικότητα νερού και συνεισφέρουν στην ενυδάτωση του σώματός μας.
Τροφές και ποσοστό νερού σε σχέση με το βάρος τους:

• Αγγούρι 97%
• Μαρούλι 96%
• Κολοκυθάκια 95%
• Ραπανάκια 95%
• Σέλινο 95%
• Σπανάκι 92%
• Φράουλες 92%
• Καρπούζι 91%
• Γκρέιπφρουτ 91%
• Πεπόνι 90%
• Μπρόκολο 89%
• Ροδάκινο 89%
• Γιαούρτι 88%
• Καρότο 88%
• Δαμάσκηνα 87%
• Μήλο 86%

Συμβουλές από τον Συνήγορο του Καταναλωτή

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, και με σκοπό την αποτελεσματικότερη πρόληψη των υψηλών καταναλώσεων αλλά και τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας των υδάτινων πόρων, ο Συνήγορος του Καταναλωτή εφιστά την προσοχή των προμηθευτών και των καταναλωτών, στη λήψη απλών μέτρων καθημερινής επιμέλειας.
Οι προμηθευτές νερού πρέπει:

1. Να προβαίνουν σε πλήρη και έγκαιρη ενημέρωση των καταναλωτών, με κάθε πρόσφορο μέσο, ιδίως μέσω ευδιάκριτης, έγγραφης ειδοποίησης στην οικία τους, αλλά και τηλεφωνικά και με αποστολή σχετικού γραπτού τηλεφωνικού μηνύματος ή/και αποστολή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σε κάθε περίπτωση όπου διαπιστώνεται ιδιαίτερα αυξημένη κατανάλωση νερού κατά την καταμέτρηση της παροχής. Επιπλέον, και εφόσον η διαρροή είναι ορατή εντός του φρεατίου, να προχωρούν οι ίδιοι, χωρίς καθυστέρηση, στη διακοπή της υδροδότησης.

2. Να μειώνουν δραστικά τις ιδιαίτερα αυξημένες χρεώσεις από αφανείς διαρροές, μέσω της τιμολόγησης του νερού με χαμηλότερη τιμή χρέωσης (ιδίως οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης), καθώς και να μη χρεώνουν τέλη αποχέτευσης (τα οποία, σημειωτέον, για την ΕΥΔΑΠ Α.Ε., ανέρχονται σε 75% επί της αξίας της κατανάλωσης νερού).

3. Να προχωρούν σε αντίστοιχη μείωση του τιμήματος της ύδρευσης και στις περιπτώσεις μεγάλων καταναλώσεων, οι οποίες οφείλονται σε ελαφρά αμέλεια του καταναλωτή ως προς τον περιορισμό της κατανάλωσης (π.χ. όταν πρόκειται για δυσδιάκριτες διαρροές, για κακή χρήση ποτιστικού ή προκειμένου για ακατοίκητα ακίνητα ή εξοχικές κατοικίες), εφόσον διαπιστώνεται από το ιστορικό κατανάλωσης η διαχρονικά ορθή χρήση της ύδρευσης από τον καταναλωτή.


4. Να ελέγχουν τακτικά, τουλάχιστον μια φορά το μήνα, την καλή κατάσταση του φρεατίου ύδρευσης και ιδίως την ένδειξη του μετρητή ύδατος. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουν να λάβουν, χωρίς καθυστέρηση, τα κατάλληλα μέτρα περιορισμού των μεγάλων καταναλώσεων, είτε λόγω διαρροών είτε λόγω ελαττωματικής λειτουργίας εξοπλισμού ή ασυνείδητης, αυξημένης χρήσης του ύδατος. Ειδικά στους ιδιοκτήτες ακατοίκητων ή απομακρυσμένων ακινήτων προτείνεται να ελέγχουν τακτικά (ηλεκτρονικά από τις σχετικές ιστοσελίδες των προμηθευτών ύδατος, όπου υφίστανται ή με αίτηση για ταχυδρομική αποστολή των λογαριασμών στον τόπο κατοικίας τους) τις καταμετρήσεις των παροχών τους.

5. Να γνωστοποιούν στους προμηθευτές ύδατος τα στοιχεία επικοινωνίας τους και, σε περίπτωση αλλαγής, να τα επικαιροποιούν (βλ. και σχετικό πεδίο σε λογαριασμούς ΕΥΔΑΠ), ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη ενημέρωσή τους για τυχόν προβλήματα της παροχής ύδρευσης. "Είναι υπόθεση και καθήκον όλων μας η ενεργός συμμετοχή στην προσπάθεια περιορισμού της σπατάλης του νερού" σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση.