Mε αφορμή την παγκόσμια ημέρα Ανάγνωσης Έργων του Τόλκιν στις 25 Μαρτίου (Tolkien Reading
Day) σας παραθέτουμε 'αγνωστες πληροφορίες για τον Άγγλο συγγραφέα του φανταστικού.
Επελέγη η συγκεκριμένη ημερομηνία για να τιμηθεί η πτώση του Σόρον, ενός από τους κακούς του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, στις 25 Μαρτίου του 3019.Ο
Τζον Τόλκιν (1892-1973) υπήρξε διαπρεπής φιλόλογος, συγγραφέας, ποιητής
και ακαδημαϊκός. Είναι γνωστός για τα μυθιστορήματά του Χόμπιτ, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών και Το Σιλμαρίλλιον.
1. Είχε ροπή προς την δραματικότητα
Ως γλωσσολόγος και ειδικός στα αρχαία Αγγλικά και την αρχαία
σκανδιναβική λογοτεχνία, ο Τόλκιν ήταν καθηγητής στην Οξφόρδη από το
1925 μέχρι 1959. Ήταν ένας ακούραστος δάσκαλος, που έκανε 70 με 136
διαλέξεις το χρόνο, ενώ το συμβόλαιό του απαιτούσε 36. Ένας φοιτητής του είχε πει πως: “Μπορούσε να μετατρέψει μια
αίθουσα διδασκαλίας σε αίθουσα διασκέδασης”
2. Δεν είχε σε μεγάλη εκτίμηση τους θαυμαστές του έργου του
Ο Τόλκιν έβλεπε τον εαυτό του πρώτα ως λόγιο και έπειτα ως συγγραφέα. Το “Χόμπιτ” και ο “Άρχοντας των Δαχτυλιδιών” ήταν σε μεγάλο βαθμό μια προσπάθειά του να κατασκευάσει τον κορμό ενός μύθου, για αυτό και η επιτυχία τους τον εξέπληξε. Στην πραγματικότητα πέρασε χρόνια απορρίπτοντας, κριτικάροντας και διασκευάζοντας τη δουλειά του επειδή πίστευε πως δεν είχε καταφέρει να αποδώσει την επικότητα και τον ευγενή σκοπό που ήθελε, μέσω αυτής. Αντιμετώπιζε, με σκεπτικισμό τους οπαδούς του “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών”, τους οποίους θεωρούσε ανίκανους να εκτιμήσουν πραγματικά τη δουλειά του .
Ο Τόλκιν έβλεπε τον εαυτό του πρώτα ως λόγιο και έπειτα ως συγγραφέα. Το “Χόμπιτ” και ο “Άρχοντας των Δαχτυλιδιών” ήταν σε μεγάλο βαθμό μια προσπάθειά του να κατασκευάσει τον κορμό ενός μύθου, για αυτό και η επιτυχία τους τον εξέπληξε. Στην πραγματικότητα πέρασε χρόνια απορρίπτοντας, κριτικάροντας και διασκευάζοντας τη δουλειά του επειδή πίστευε πως δεν είχε καταφέρει να αποδώσει την επικότητα και τον ευγενή σκοπό που ήθελε, μέσω αυτής. Αντιμετώπιζε, με σκεπτικισμό τους οπαδούς του “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών”, τους οποίους θεωρούσε ανίκανους να εκτιμήσουν πραγματικά τη δουλειά του .
3. Λάτρευε την πραγματική του δουλειά
Για τον Τόλκιν η συγγραφή ιστοριών μυθοπλασίας ήταν απλά ένα χόμπι. Τα έργα που θεωρούσε σημαντικά ήταν οι ακαδημαϊκές του έρευνες, όπως το ” Μπέογουλφ: Τα Τέρατα και οι Κριτικοί”.
Για τον Τόλκιν η συγγραφή ιστοριών μυθοπλασίας ήταν απλά ένα χόμπι. Τα έργα που θεωρούσε σημαντικά ήταν οι ακαδημαϊκές του έρευνες, όπως το ” Μπέογουλφ: Τα Τέρατα και οι Κριτικοί”.
4. Ήταν αρκετά ρομαντικός
Στα 16 του, ο Τόλκιν ερωτεύτηκε την Ίντιθ Μπρατ, που ήταν τρία χρόνια μεγαλύτερή του. Ο κηδεμόνας του, ένας Καθολικός ιερέας, τρομοκρατήθηκε που ο κηδεμονευόμενός του έβλεπε μια Προτεστάντισσα και για αυτό του απαγόρευσε να έχει οποιαδήποτε σχέση με την Ίντιθ, μέχρι να γίνει 21 ετών. Ο Τόλκιν υπάκουσε, μαραζώνοντας για την Ίντιθ για χρόνια, μέχρι που τη συνάντησε τη μοιραία μέρα των γενεθλίων του . Εκείνη διέλυσε τον αρραβώνα της με ένα άλλον άντρα, έγινε Καθολική και παντρεύτηκαν, μένοντας μαζί μέχρι το τέλος της ζωής τους. Με οδηγίες του Τόλκιν στον κοινό τους τάφο χαράχτηκαν τα ονόματα «Μπέρεν» και «Λούθιεν», αναφορά στο άτυχο ζευγάρι εραστών από τον φανταστικό κόσμο που εκείνος δημιούργησε.
Στα 16 του, ο Τόλκιν ερωτεύτηκε την Ίντιθ Μπρατ, που ήταν τρία χρόνια μεγαλύτερή του. Ο κηδεμόνας του, ένας Καθολικός ιερέας, τρομοκρατήθηκε που ο κηδεμονευόμενός του έβλεπε μια Προτεστάντισσα και για αυτό του απαγόρευσε να έχει οποιαδήποτε σχέση με την Ίντιθ, μέχρι να γίνει 21 ετών. Ο Τόλκιν υπάκουσε, μαραζώνοντας για την Ίντιθ για χρόνια, μέχρι που τη συνάντησε τη μοιραία μέρα των γενεθλίων του . Εκείνη διέλυσε τον αρραβώνα της με ένα άλλον άντρα, έγινε Καθολική και παντρεύτηκαν, μένοντας μαζί μέχρι το τέλος της ζωής τους. Με οδηγίες του Τόλκιν στον κοινό τους τάφο χαράχτηκαν τα ονόματα «Μπέρεν» και «Λούθιεν», αναφορά στο άτυχο ζευγάρι εραστών από τον φανταστικό κόσμο που εκείνος δημιούργησε.
5. Η σχέση του με τον Κ.Σ.Λιούις δεν ήταν, όπως πιστεύεται, ιδανική
Ο συνάδελφος του Τόλκιν στην Οξφόρδη Κ.Σ.Λιούις, συγγραφέας των “Χρονικών της Νάρνιας”, χαρακτηρίζεται συχνά ως ο καλύτερος και πιο έμπιστος φίλος του. Η αλήθεια όμως είναι πως η σχέση τους ήταν ταραχώδης. Αρχικά, οι δύο συγγραφείς ήταν πολύ κοντά . Η μεταξύ τους σχέση όμως ψυχράνθηκε επειδή ο Τόλκιν κατηγορούσε τον Λιούις για αντικαθολικές τάσεις αλλά και για τον σκανδαλώδη τρόπο ζωής του, καθώς φέρεται εκείνη την εποχή ο Λιούις να είχε σχέση με μια διαζευγμένη Αμερικανίδα. . Μετά τον θάνατο του Λιούις, ο Τόλκιν έγραψε σε ένα γράμμα προς την κόρη του: “Νιώθω σαν ένα γέρικο δέντρο, που χάνει ένα-ένα όλα τα φύλλα του. Είναι σαν να χτυπάει ένα τσεκούρι τις ρίζες μου”
Ο συνάδελφος του Τόλκιν στην Οξφόρδη Κ.Σ.Λιούις, συγγραφέας των “Χρονικών της Νάρνιας”, χαρακτηρίζεται συχνά ως ο καλύτερος και πιο έμπιστος φίλος του. Η αλήθεια όμως είναι πως η σχέση τους ήταν ταραχώδης. Αρχικά, οι δύο συγγραφείς ήταν πολύ κοντά . Η μεταξύ τους σχέση όμως ψυχράνθηκε επειδή ο Τόλκιν κατηγορούσε τον Λιούις για αντικαθολικές τάσεις αλλά και για τον σκανδαλώδη τρόπο ζωής του, καθώς φέρεται εκείνη την εποχή ο Λιούις να είχε σχέση με μια διαζευγμένη Αμερικανίδα. . Μετά τον θάνατο του Λιούις, ο Τόλκιν έγραψε σε ένα γράμμα προς την κόρη του: “Νιώθω σαν ένα γέρικο δέντρο, που χάνει ένα-ένα όλα τα φύλλα του. Είναι σαν να χτυπάει ένα τσεκούρι τις ρίζες μου”
6. Του άρεσε να φτιάχνει λέσχες
Επρόκειτο για εξωπανεπιστημιακές λέσχες. Όπου κι αν πήγαινε ο Τόλκιν δημιουργούσε λογοτεχνικές και ακαδημαϊκές λέσχες. Ως καθηγητής στο Leeds University, για παράδειγμα, έφτιαξε την Λέσχη Vikings και στην Οξφόρδη τους Inklings – μια λέσχη λογοτεχνικών συζητήσεων.
Επρόκειτο για εξωπανεπιστημιακές λέσχες. Όπου κι αν πήγαινε ο Τόλκιν δημιουργούσε λογοτεχνικές και ακαδημαϊκές λέσχες. Ως καθηγητής στο Leeds University, για παράδειγμα, έφτιαξε την Λέσχη Vikings και στην Οξφόρδη τους Inklings – μια λέσχη λογοτεχνικών συζητήσεων.
7. Δεν ήταν αποκύημα της φαντασίας του οι πολεμικές σκηνές
Ο Τόλκιν ήταν βετεράνος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Συγκεκριμένα, υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στο 11ο τάγμα του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος στη Γαλλία. Ήταν παρών σε κάποιες από τις πιο αιματηρές μάχες χαρακωμάτων του πολέμου αυτού, συμπεριλαμβανομένης της μάχης του Σομμ. Οι κακουχίες του Φρόντο και του Σαμ στον δρόμο για τη Μόρντορ, πιθανόν να έχουν τις καταβολές τους στην εποχή που ο Τόλκιν ήταν στα χαρακώματα, εποχή κατά την οποία μολύνθηκε από ψείρες και κόλλησε χρόνιο πυρετό, γεγονός που τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Αγγλία.
Ο Τόλκιν ήταν βετεράνος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Συγκεκριμένα, υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στο 11ο τάγμα του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος στη Γαλλία. Ήταν παρών σε κάποιες από τις πιο αιματηρές μάχες χαρακωμάτων του πολέμου αυτού, συμπεριλαμβανομένης της μάχης του Σομμ. Οι κακουχίες του Φρόντο και του Σαμ στον δρόμο για τη Μόρντορ, πιθανόν να έχουν τις καταβολές τους στην εποχή που ο Τόλκιν ήταν στα χαρακώματα, εποχή κατά την οποία μολύνθηκε από ψείρες και κόλλησε χρόνιο πυρετό, γεγονός που τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Αγγλία.
8. Δημιουργούσε γλώσσες για διασκέδαση
Ως φιλόλογος ο Τόλκιν εξασκούσε το μυαλό του δημιουργώντας νέες γλώσσες, κάποιες από τις οποίες (όπως αυτές των Ξωτικών, Κουένια και Σίνταριν) χρησιμοποιούσε εκτενώς στα κείμενά του, ενώ έγραφε ακόμα και ποιήματα και τραγούδια στις φανταστικές γλώσσες του. Επιπλέον ο Τόλκιν προσπαθούσε να ανασυστήσει και να γράψει σε εξαφανισμένες γλώσσες, όπως τα μεσαιωνικά ουαλικά και τα λομβαρδικά. Το ποίημά του «BagmÄ“ BlomÄ» («Λουλούδι των δέντρων»), ίσως και να είναι το πρώτο αυθεντικό κείμενο γραμμένο στα γοτθικά, μετά από μια χιλιετία.
Ως φιλόλογος ο Τόλκιν εξασκούσε το μυαλό του δημιουργώντας νέες γλώσσες, κάποιες από τις οποίες (όπως αυτές των Ξωτικών, Κουένια και Σίνταριν) χρησιμοποιούσε εκτενώς στα κείμενά του, ενώ έγραφε ακόμα και ποιήματα και τραγούδια στις φανταστικές γλώσσες του. Επιπλέον ο Τόλκιν προσπαθούσε να ανασυστήσει και να γράψει σε εξαφανισμένες γλώσσες, όπως τα μεσαιωνικά ουαλικά και τα λομβαρδικά. Το ποίημά του «BagmÄ“ BlomÄ» («Λουλούδι των δέντρων»), ίσως και να είναι το πρώτο αυθεντικό κείμενο γραμμένο στα γοτθικά, μετά από μια χιλιετία.
9. Τα έργα του γνώρισαν πολλές δημοσιεύσεις τόσο πριν όσο και μετά τον θάνατό του
Συνήθως, οι περισσότεροι συγγραφείς είναι ικανοποιημένοι με τα έργα που παράγουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους, αυτό όμως δεν συνέβη με τον Τόλκιν, αφού οι σημειώσεις του, μαζί με χειρόγραφα που ποτέ δε μπήκε στον κόπο να εκδώσει, επεξεργάστηκαν, αναθεωρήθηκαν, ανασυντάχθηκαν και εκδόθηκαν σε δεκάδες τόμους μετά το θάνατό του, τα περισσότερα υπό την επιμέλεια του γιού του Κρίστοφερ. Μπορεί το πιο γνωστό έργο του, που εκδόθηκε μετά το θάνατό του, να είναι το Σιλμαρίλλιον, υπάρχουν όμως και άλλα έργα του που εκδόθηκαν αφού εκείνος είχε αποβιώσει όπως: “Η ιστορία της Μέσης Γης”, οι “Ατέλειωτες Ιστορίες”, “Τα παιδιά του Χούριν”, και “O θρύλος του Ζίγκουρντ και της Γκούντρουν”.
Συνήθως, οι περισσότεροι συγγραφείς είναι ικανοποιημένοι με τα έργα που παράγουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους, αυτό όμως δεν συνέβη με τον Τόλκιν, αφού οι σημειώσεις του, μαζί με χειρόγραφα που ποτέ δε μπήκε στον κόπο να εκδώσει, επεξεργάστηκαν, αναθεωρήθηκαν, ανασυντάχθηκαν και εκδόθηκαν σε δεκάδες τόμους μετά το θάνατό του, τα περισσότερα υπό την επιμέλεια του γιού του Κρίστοφερ. Μπορεί το πιο γνωστό έργο του, που εκδόθηκε μετά το θάνατό του, να είναι το Σιλμαρίλλιον, υπάρχουν όμως και άλλα έργα του που εκδόθηκαν αφού εκείνος είχε αποβιώσει όπως: “Η ιστορία της Μέσης Γης”, οι “Ατέλειωτες Ιστορίες”, “Τα παιδιά του Χούριν”, και “O θρύλος του Ζίγκουρντ και της Γκούντρουν”.
10. Αντιπαθούσε τόσο τους Ναζί, όσο εκείνοι τον συμπαθούσαν
Τα ακαδημαϊκά συγγράματα του Τόλκιν για την αρχαία σκανδιναβική και τη γερμανική Ιστορία, γλώσσα και πολιτισμό, ήταν εξαιρετικά δημοφιλή στην ελίτ των Ναζί, που είχαν εμμονή με την αναβίωση του αρχαίου γερμανικού πολιτισμού. Αλλά ο Τόλκιν σιχαινόταν τον Χίτλερ και το ναζιστικό κόμμα, κάτι που δεν το έκρυβε καθόλου. Σκεφτόταν να απαγορέψει τη μετάφραση του “Χόμπιτ” στα γερμανικά, όταν ένας Γερμανός εκδότης του ζήτησε, σύμφωνα με το Ναζιστικό νόμο, να πιστοποιήσει ότι ήταν «Άριος».
Τα ακαδημαϊκά συγγράματα του Τόλκιν για την αρχαία σκανδιναβική και τη γερμανική Ιστορία, γλώσσα και πολιτισμό, ήταν εξαιρετικά δημοφιλή στην ελίτ των Ναζί, που είχαν εμμονή με την αναβίωση του αρχαίου γερμανικού πολιτισμού. Αλλά ο Τόλκιν σιχαινόταν τον Χίτλερ και το ναζιστικό κόμμα, κάτι που δεν το έκρυβε καθόλου. Σκεφτόταν να απαγορέψει τη μετάφραση του “Χόμπιτ” στα γερμανικά, όταν ένας Γερμανός εκδότης του ζήτησε, σύμφωνα με το Ναζιστικό νόμο, να πιστοποιήσει ότι ήταν «Άριος».
Αγαπητοί Κύριοι,
Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας. Λυπάμαι αλλά δεν μου είναι διόλου σαφές τι ακριβώς εννοείτε με τον όρο «arisch».
Δεν είμαι Αρίας καταγωγής, ήτοι Ινδο-ιρανικής· εξ όσων είμαι σε θέση
να γνωρίζω, κανείς από τους προγόνους μου δεν μιλούσε σανσκριτικά,
περσικά ή άλλη συγγενική διάλεκτο. Εάν εννοείτε μ εάν είμαι Εβραϊκής καταγωγής, η μόνη απάντηση
που μπορώ να σας δώσω είναι πως, δυστυχώς, κατά τα φαινόμενα, δεν είχα
την τύχη να έχω προγόνους που να ανήκουν σε αυτόν τον προικισμένο λαό.Ο προ-προπάππους μου ήρθε στην Αγγλία τον δέκατο όγδοο αιώνα από
τη Γερμανία: συνεπώς, είμαι αμιγώς αγγλικής
καταγωγής και Άγγλος υπήκοος . Παρ’ όλα ταύτα, έμαθα με τον καιρό να είμαι περήφανος και
για το γερμανικό μου όνομα, και, μάλιστα, να συνεχίσω να αισθάνομαι έτσι
ακόμα και κατά τη διάρκεια του τελευταίου ατυχούς πολέμου, παρότι
υπηρετούσα στον αγγλικό στρατό.
Δεν αμφιβάλλω ότι η ερώτηση μού έγινε σε συμμόρφωση προς τους
νόμους της χώρας σας, βρίσκω όμως ότι η εφαρμογή τους εκτός των συνόρων
της, σε υπήκοο άλλης χώρας, θα ήταν ανάρμοστη, ακόμα και αν η ίδια η
ερώτηση είχε την παραμικρή σχέση με τις αρετές του
συγγράματός μου ή με την εμπορευσιμότητά του, δυο ζητήματα για τα οποία
είναι προφανές πως έχετε καταλήξει χωρίς να χρειαστεί να ανατρέξετε στις
«καταβολές» μου.
Ευελπιστώντας πως η παρούσα απάντηση θα σας ικανοποιήσει,
J.R.R. Tolkien”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου