Σμύρνη μου αγαπημένη: Μια παράσταση - φόρος τιμής στους Ελληνες της Μικράς Ασίας

Μια αρχόντισσα της Σμύρνης, η Φιλιώ θυμάται και νοσταλγεί τη ζωή της εκεί. Ο νους της φεύγει από την προσφυγική γειτονιά όπου ζει πια  και ξαναζεί τη χρυσή εποχή της κοσμοπολίτισσας Σμύρνης, όταν ήταν για όλους το μαργαριτάρι της Ανατολής, ο Παράδεισος της Ιωνίας και η Πόλη των Απίστων για τους Οθωμανούς. Ο άντρας της Φιλιώς, φανατικός Έλληνας και Βενιζελικός, όπως και ο πατέρας της και τα παιδιά της, ζουν με το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας. Ο αδελφός του και η οικογένεια του, επίσης πετυχημένοι έμποροι, Βασιλικοί και φανατικοί Μικρασιάτες θέλουν την Σμύρνη αυτόνομη.  Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο οικογένειες, η αρμονική συνύπαρξη με Τούρκους και Λεβαντίνους, οι ανεκπλήρωτοι, απαγορευμένοι έρωτες ανάμεσα στις διαφορετικές φυλές, τα γλέντια τους, τα τραγούδια, τα όνειρά τους κυριαρχούν στο έργο. Σημαντικό ρόλο παίζουν όμως και τα ιστορικά γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή  όλων ερήμην τους, από τον ερχομό των Ελλήνων ως ελευθερωτές μέχρι την καταστροφή της μοναδικής πόλης και την αναγκαστική μετανάστευση. Μέσα από την ιστορία της οικογένειας ξετυλίγεται και η ευρύτερη ιστορία της πόλης.

Θέατρον του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254 Ταύρος

 ΗΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:

Τετάρτη: 19:00
Πέμπτη: 19:00
Παρασκευή:  20:00
Σάββατο: 20:00
Κυριακή: 18:30
Πληροφορίες - Κρατήσεις: 212-2540300

• H άποψή μας 

 Η Μικρασιατική καταστροφή είναι ένα ιστορικό γεγονός, που δεν έχει «αποβάλει» ακόμη την άγκυρα της μνήμης, με αποτέλεσμα κάθε φορά που επιστρέφουμε στα γεγονότα του 1922 με οποιαδήποτε αφορμή, η συναισθηματική φόρτιση να διατηρείται έντονη. Έχουν περάσει 82 χρόνια από τη «μαύρη σελίδα» της ελληνικής ιστορίας και όμως συνεχίζονται τα debates με αφορμή τις συνθήκες που πραγματοποιήθηκε η προσφυγιά στην Ελλάδα και η ανταλλαγή πληθυσμών και λέξεις όπως «συνωστισμός» δημιουργούν νέους κύκλους διαξιφισμών. Όταν ανεβάζεις λοιπόν μια θεατρική παράσταση με θέμα τη Σμύρνη και το χρονικό της καταστροφής της, το εγχείρημα καθίσταται δυσκολότερο αφού πρέπει να καταφέρεις να ισορροπήσεις το ψυχαγωγικό με το ιστορικό κομμάτι, χωρίς να «ρίξεις» κανένα από τα δύο. Η παράσταση «Σμύρνη μου αγαπημένη» της Μιμής Ντενίση ξεκίνησε τις παραστάσεις στο «Θέατρον» του Κέντρου Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος από τις 30 Οκτωβρίου. Το έργο καλύπτει την περίοδο από το 1917 έως το 1923. Στο πρώτο μέρος η παράσταση παρουσιάζει την καθημερινότητα των Ελλήνων της Ιωνίας και στο δεύτερο μέρος προετοιμάζει βραδυφλεγώς για τη μεγάλη καταστροφή. Το τελευταίο εικοσάλεπτο είναι ιδιαίτερα έντονο, καθώς το να βλέπεις τις θηριωδίες που εκτυλίχθηκαν να αναβιώνουν μπροστά σου είναι ένα σκληρό θέαμα, ακόμη και αν δεν έχεις καμία σχέση με την Μικρά Ασία και ό,τι γνωρίζεις το έμαθες μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια της Ιστορίας. Η αναπαράσταση είναι πιστή και αναμοχλεύει τη συλλογική μνήμη και τις μαρτυρίες. Οι ζωντανές αλλαγές χώρων και σκηνικών λειτουργούν καταπληκτικά και διατηρούν το κοινό σε εγρήγορση. Είναι ελάχιστες οι φορές που βλέπουμε κάτι τόσο φιλόδοξο στη θεατρική σκηνή της χώρας μας και ακόμη πιο σπάνιες είναι αυτές που λειτουργεί. Η εστίαση πάνω σε μια συγκεκριμένη οικογένεια βοηθά στο να τονωθεί η δραματουργία της παράστασης, την ίδια στιγμή που μέσα από αυτή διακρίνονται ευρύτερα χαρακτηριστικά της ζωής στη Σμύρνη. 
Πολύ σημαντικό κομμάτι είναι ωστόσο και αυτό που αφιερώνεται στους χαρακτήρες των Τούρκων. Δεν ήταν μια αόρατη απειλή, ούτε η καταστροφή ήλθε ξαφνικά μια μέρα του Σεπτέμβρη. Όλα άρχισαν χρόνια πριν με το κίνημα των Νεότουρκων. Και από τη μια οι ανισότητες της κοσμικής ζωής των ελληνικών πληθυσμών και της όχι και τόσο πλουσιοπάροχης των Τούρκων και από την άλλη η διχόνοια και οι δισταγμοί στην ελληνική πολιτική σκηνή που οδήγησαν σε έναν επεκτατισμό που δεν μπορούσε να στηριχθεί, απλώς φούντωσαν ένα ήδη υπάρχον μίσος. Οι ερμηνείες κυμαίνονται όλες σε υψηλό επίπεδο. Η Μιμή Ντενίση καταθέτει πάθος πάνω σε ένα πρότζεκτ ζωής και έχει δίπλα της έναν πολυπληθή θίασο εξαίρετων ηθοποιών για να τη στηρίξει. Από αυτούς ξεχωρίσαμε τον Τάσο Νούσια που παραδίδει ίσως την κορυφαία ερμηνεία της παράστασης στο ρόλο ενός Τούρκου που βρίσκεται ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα και διανύει τη μεγαλύτερη απόσταση ανάμεσα στους χαρακτήρες από την αρχή μέχρι το τέλος του έργου. Η Νέδη Αντωνιάδη διαθέτει την κλάση που θα της επιτρέψει να υποδυθεί μέλος της υψηλής κοινωνίας και πείθει περισσότερο από κάθε άλλον για αυτό.. Η Κατερίνα Γερονικολού με φυσική λάμψη και περίσσεια σπιρτάδα είναι η πιο φρέσκια παρουσία και το ρομάντζο με τον Δημήτρη Μακαλιά έχει καλή χημεία και καταλήγει σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες υπο-ιστορίες. Τέλος, ο Κώστας Βουτσάς βρίσκεται σε κέφια, στην καλύτερη επιλογή ρόλου του τα τελευταία χρόνια.
Πρόκειται για μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις της φετινής θεατρικής σεζόν, είναι το magnum opus της Μιμής Ντενίση και αξίζει να τη δείτε ως ένα «θησαυρό» μιας τόσο σημαντικής εποχής του ελληνισμού.
Θεωρώ πως η συγκεκριμένη παράσταση σε αγγίζει ακόμα και αν δεν έχεις ''ρίζες'', διότι καταφέρνει με πολύ παραστατικό και ταυτόχρονα ρεαλιστικό τρόπο να μεταδώσει  ακριβώς τα συναισθήματα που αισθάνθηκαν οι άνθρωποι οι οποίοι βίωσαν την τραγωδία της καταστροφής. Ακόμα προκαλεί ντροπή για την αντιμετώπιση που δέχτηκαν οι Ελληνες της Μικράς Ασίας από τους ''εδώ'' Ελληνες, διότι  κάθε άλλο παρά φιλοξενία και αλληλεγύη τους έδειξαν αποκαλώντας τους τουρκόσπορους. 

Μπορεί όλα αυτά τα γεγονότα να ανήκουν πλέον στο παρελθόν, όμως θα πρέπει σαν λαός να μην τα λησμονάμε και να θυμόμαστε πάντα από που προήλθαμε, γιατί μόνο έτσι θα προχωρήσουμε μπροστά κοιτώντας το παρελθόν αφού είναι γνωστό ότι  σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.